تعریف گودبرداری:
به هرگونه حفاری و خاکبرداری در تراز پایین تر از سطح زمین یا تراز پایین تر از زیر پی ساختمان مجاور گودبرداری گفته می شود.
تفاوت خاکبرداری و گودبرداری چیست؟
در بسیاری از موارد دو عبارت خاک برداری و گودبرداری در عملیات های عمرانی و ساختمانی را با یکدیگر اشتباه می گیرند.
خاک برداری برداشت تنها پستی و بلندی های سطحی از روی زمین بوده و عمق خاک برداری حدود ۶۰ سانتی متر می باشد.
گودبرداری برداشتن پستی و بلندی های زمین با عمق بیش از ۶۰ سانتی متر می باشد.
انواع گودبرداری:
گودبرداری بر اساس نوع منطقه دو نوع است:
در مناطق باز ، یعنی پایین رفتن از سطح زمین
در مناطق مسکونی ، یعنی پایین رفتن از زیر تراز پی خانه های همجوار
انواع گود
گودها به دو گروه کلی تقسیم میشوند
حفاظت شده یا مهاربندی شده
حفاظت نشده یا مهاربندی نشده
باید توجه داشت در گودبرداری‌های حفاظت نشده پایداری شیب‌ها یا جداره‌های قائم گودبرداری‌ها، صرفاً توسط شرایط مکانیکی خاک تامین میشوند.
علت انجام عملیات گودبرداری چیست؟
امروزه به دلیل افزایش روز افزون احداث سازه های بلند و نیاز به پارکینگ در طبقات پایین تر از سطح زمین در این ساختمان ها ، تعداد گود برداری ها به خصوص گود برداری های عمیق و نیمه عمیق رو به افزایش است.
گودبرداری به چند منظور انجام می‌شود، که از دلایل اصلی آن می‌توان به رسیدن عمق و خاک سفت (خاک بکر) اشاره کرد، همچنین گودبرداری در زمین های انجام می شود که باید تمام یا قسمتی از ساختمان پایین تر از سطح طبیعی زمین احداث شود که گاهی ممکن است عمق گودبرداری بنابر جنس زمین به چندین متر برسد .
اقداماتی می بایست قبل از شروع عملیات گودبرداری صورت پذیرد:
- انجام مطالعات ژئوتکنیکی کافی : زمین موردنظر از لحاظ استحکام و جنس خاک به طور دقیق مورد
بررسی قرار گیرد. نقشه گودبرداری، پایدارسازی جداره های گود و همچنین برنامه گودبرداری توسط ناظر و
مجری بررسی شود. - بررسی و مطالعۀ تأسیسات زیرزمینی احتمالی در محل: وقعیت تاسیسات زیرزمینی از قبیل کانالهای
فاضلاب، قنوات قدیمی، لولهکشی آب و گاز، کابلهای برق، تلفن و غیره که ممکن است در حین عملیات
گودبرداری و خاکبرداری موجب بروز خطر و حادثه یا خود دچار خسارت شوند، بررسی و شناسایی شوند و
با همکاری سازمانهای ذیربط، نسبت به تغییر مسیر دائم یا موقت و همچنین در صورت قطع جریان آنها
اقدام شود. در صورتی که تغییر مسیر یا قطع جریان برخی از تاسیسات مندرج در بند ب امکانپذیر نباشد،
باید با همکاری سازمانهای مربوطه و به طرق مقتضی نسبت به حفاظت آنها اقدام شود. - بررسی و مطالعۀ چاههای آب و فاضلاب و قنوات، اعم از متروکه و یا دایر، در محل
- چنانچه محل گودبرداری در نزدیکی یا مجاورت یکی از ایستگاههای خدمات عمومی از قبیل آتشنشانی،
اورژانس و غیره و یا در مسیر اتومبیلهای مربوطه باشد، باید از قبل مراتب به اطلاع مسوولان ذیربط
رسانده شود تا در سرویسرسانی عمومی وقفهای ایجاد نشود. - بازرسی ساختمانهای مجاور گود؛ شامل :
– دستورات لازم برای تخلیۀ آب استخرها و کالاهای انبارها، به ویژه کالاهای سنگین یا قابل اشتعال،
وسایل و ماشین آلات مرتعش با بار دینامیکی (در صورت لزوم)
– بررسی ساختمانها و معابر مجاور و نصب وسایل پایش برروی آنها
– بررسی وجود باغچه یا زمین زراعی دایر در مجاورت گود - بررسی اخذ مجوزهای لازم از ادارات و سازمانهای ذیربط نظیر شهرداری، شرکت گاز، شرکت آب و
فاضلاب، شرکت توزیع برق و نظایر آن - برنامه ریزی و زمانبندی کارهای اجرایی، متناسب با شرایط کار، اوضاع جوی، و فصل انجام کار
- بررسی روش اجرای مهارسازی و تهیه برنامه گودبرداری
- آماده کردن کلیه تجهیزات و لوازم و دستگاههای مورد نیاز برای اجرای عملیات گودبرداری
- خارج نمودن کلیه اشیا زائد از قبیل سنگ، تخته، ضایعات ساختمانی و موانع از محل
- تمام کارگرانی که در عملیات خاکی مشغول به کار میشوند باید تجربه کافی داشته باشند و اشخاص
ذیصلاح بر کار آنان نظارت کنند. همچنین سایر افراد از جمله رانندگان و اپراتورهای ماشینآلات و
تجهیزات مربوطه، باید از اشخاص ذیصلاح و دارای کارت مهارت و سلامت باشند. - توجیه ساکنان ساختمانهای مجاور با هشدارهای ایمنی مورد نیاز جهت تخلیه ساختمانها در صورت
احساس خطر ریزش(همچون سر و صدای غیرمتعارف، ترک احتمالی، باز و بسته نشدن دربها و پنجره ها و
…) - گودبرداری مجاور معابر و فضاهای عمومی با رعایت حداقل ۱۵۰ سانتیمتر فاصله تا لبه گود و با نصب
علائم هشداردهنده صورت گیرد.